汉字——好

“好”จะ “ดี” ได้ ก็ต้อง “สวย” เสียก่อน

          เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วนะครับว่าอักษรจีนตัวนี้“好” hǎo อ่านว่า ห่าว แปลว่า “ดี” “好”นอกจากที่ปรากฏในคำทักทายที่พวกเรารู้จักกันเป็นอย่างดี อย่างคำว่า“你好”แล้ว ยังมีคำว่า“好”ไปปรากฏอยู่ในคำศัพท์ไหนที่เรารู้จักกันบ้างเอ่ย ยกตัวอย่างเช่น“美好” “良好”ล้วนอ่านออกเสียงว่า “ห่าว” ซึ่งมีความหมายในทางที่ดี อย่างเช่นตัวอย่างที่ยกมา แปลว่า “สวยงาม” และ “ดีงาม” เอ๊ะ...แล้ว“爱好” “好学”พวกนี้หละ มันไม่ได้อ่านว่า “ห่าว” แล้วนะ แต่ต้องอ่านออกเสียงเป็น “เห้า” แล้ว และความหมายก็เปลี่ยนไป โดยมีความหมายว่า “ชอบ” เราจะเห็นได้ว่า“好”นั่นไม่ได้มีแค่เสียงอ่านเสียงเดียวนะครับ เราเรียกลักษณะของตัวอักษรที่มีเสียงอ่านมากกว่าหนึ่งเสียงอย่างนี้ว่า “多音字”(ตัวอินจื้อ) นั่นเองครับ
          
          “好”เป็นตัวอักษรประสมความหมาย หรือ 会意字 (หุ้ยอี้จื้อ) ซึ่งประกอบขึ้นจากอักษร女 (นวี่) หมายถึงผู้หญิง และอักษร子 (จื่อ) หมายถึง เด็ก รวมสองตัวอักษรนี้เข้าด้วยกันก็จะกลายเป็นภาพ ผู้หญิงอุ้มเด็ก ซึ่งตามที่เราเคยได้ยินและมักจะได้ยินคำอธิบายเกี่ยวกับ“好”ที่แปลว่า “ดี” ว่า ผู้หญิงอุ้มเด็กหรืออุ้มลูก เด็กที่ถือกำเนิดขึ้นมาถือเป็นเรื่องที่ดี เพราะฉะนั้น “好”จึงมีความหมายว่า “ดี”
          บางตำราก็อธิบายโดยยกเอาคำสอนของคนโบราณเกี่ยวกับเรื่อง ความกตัญญู ที่ว่า “不孝有三，无后为大” (ปู๋เสี่ยวโย่วซาน อู๋โฮ่วเหวยต้า) อันมีใจความว่า “ความอกตัญญูมีด้วยกัน 3 อย่าง การไม่มีทายาทสืบเชื้อสายถือเป็นการอกตัญญูที่ร้ายแรง” สำหรับคนในสมัยปัจจุบันอย่างเราๆเนี่ย พอได้ฟังแบบนี้แล้ว คนที่ยังไม่มีแฟนก็อาจจะชักเริ่มรู้สึกหนาวๆร้อนๆทีเดียว เอ๊ะเราจะจะไปเข้าข่ายอกตัญญูแบบนั้นหรือเปล่านะ ต้องบอกไว้เลยครับว่าอย่าไปคิดมากครับ นั่นเป็นคำพูดของคนโบราณมันก็เหมาะสมที่จะใช้ในยุคสมัยของเขา เราอยู่ในสมัยของเรา การไม่มีลูกไม่มีใครมันก็คงจะเหงาน่าดูเลยทีเดียวครับ กลับมาเข้าเรื่อง“好”ของเรากันต่อดีกว่าครับ สรุปก็คือ การมีลูกมีทายาทสืบเชื้อสายถือเป็นเรื่องที่ดีมากๆ เพราะฉะนั้น “好” จึงเป็นอักษรแทนความหมายนามธรรมว่า “ดี” นั่นเองครับ
          แต่ทว่า ในอักขรานุกรมซัวเหวินเจี่ยจื้อ《说文解字》 ความหมายดั้งเดิมหรือความหมายเดิม(หมายถึง ความหมายแรกสุด เก่าสุดที่มีการจารึกบันทึกใช้จริงในตำราหนังสือต่างๆ)ของ“好” กลับไม่ได้แปลว่า “ดี” แต่หมายถึง “สวยงาม” ใช้ชื่นชมผู้หญิงเท่านั้น จากตัวอักษร“好” มี女เป็นส่วนประกอบ อักษร女เอง หมายถึงผู้หญิง ผู้หญิงก็มีความสวยเป็นคุณสมบัติอยู่แล้ว นอกจากนี้แล้วยังความหมายแฝงอย่างอื่นอีก เช่น ความอ่อนโยน ความนุ่มนวล เป็นต้น เหล่านี้ล้วนเป็นลักษณะพิเศษของผู้หญิงครับ การถูกชมว่าสวยงามจึงเป็นเรื่องที่ดี เพราะฉะนั้น“好” จึงมีความหมายว่า “ดี” ด้วยนั่นเองครับ และก็เป็นความหมายที่ถูกใช้กันค่อนข้างมาก มากกว่าความหมายเดิมของตัวมันเอง จนกระทั่งคนทั่วไปคิดว่า “ดี” เป็นความหมายดั้งเดิมของ“好” ไปเสียแล้ว
“好” ตัวมันเองแรกเริ่มเดิมที มีความหมายว่า “สวยงาม” เป็นคำคุณศัพท์（形容词）และในความหมายว่า “ดี” ก็เป็นคำคุณศัพท์ด้วยเช่นกัน นอกจากนี้การใช้“好”อีกลักษณะที่เรามักเจอกันก็คือ 好 + 形容词 จะมีความหมายเหมือน很 + 形容词 คือบอกถึงระดับที่สูงขึ้น เช่น 好大、好热闹เป็นต้น และยังแฝงลักษณะเป็นการอุทาน ที่ไม่ได้หมายถึงการบอกเล่าธรรมด๊าธรรมดาด้วยครับ อีกโครงสร้างนึง ก็คือ 好 + 动词 จะมีความหมายว่าเป็นนัยว่ากริยานั้นมีผลที่ดี หรือมีความหมายว่าทำกริยานั้นๆง่าย เช่น 好看หมายถึง สวย ดูสิ่งๆหนึ่งแล้วรู้สึกว่าดี ดูง่าย มันก็สวยนั่นเอง 好吃หมายถึง อร่อย ทานแล้วรู้สึกว่าดี ทานง่าย มันก็อร่อยนั่นเอง 好听หมายถึง เพราะ ไพเราะ ฟังแล้วรู้สึกดี ฟังง่าย มันก้เพราะ ไพเราะนั่นเอง 好写หมายถึง เขียนง่าย เป็นต้น ลักษณะการใช้แบบนี้“好” กลายเป็นคำกริยาวิเศษณ์（副词）แล้วนะครับ
         ยังจำได้มั๊ยครับที่ผมได้อธิบายไว้ข้างต้นว่า“好” เป็น多音字 หรือตัวอักษรที่เสียงอ่านหลายเสียง การใช้ที่ผมอธิบายข้างบนนี้ต่างก็อ่านออกเสียง“好” ว่า “ห่าว” ทั้งสิ้นครับ แต่“好” ยังสามารถอ่านออกเสียงว่า hào อ่านว่า “เห้า” ได้ด้วย เมื่ออ่าน “เห้า” “好” ก็จะแปลงร่างเป็นคำกริยา（动词）โดยมีความหมายว่า “ชอบ” นั่นเองครับ เช่น 好学 หมายถึง ใฝ่รู้ใฝ่เรียน ชอบเรียน ก็คือ ใฝ่รู้ใฝ่เรียนนั่นเอง 好问ชอบถาม เป็นต้น
          ตอนนี้เราก็ทราบกันแล้วนะครับว่า จริงๆแล้ว“好” มีความหมายดั้งเดิมคืออะไร และไม่ได้มีความหมายว่า “ดี” มาตั้งแต่แรก “好” เป็นตัวอักษรแบบไหน ประกอบด้วยตัวอักษรอะไรรวมเข้าไว้ด้วยกัน นอกจากนี้ยังได้ทราบเกร็ดความรู้ทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับตัวอักษร“好” รวมทั้งการนำ“好” ไปใช้ในการสื่อสาร โดยที่“好” สามารถเป็นได้ทั้งคำคุณศัพท์ คำกริยาวิเศษณ์และคำกริยา ได้ทราบกันไปอย่างนี้แล้วก็คงจะมีความเข้าใจเกี่ยวกับ“好” มากขึ้นแล้วนะครับ
         ครั้งต่อไปของเราจะพาทุกคนเรียนรู้ภาษาจีนผ่านตัวอักษรตัวไหนอีก ต้องรอติดตามอ่านในครั้งต่อไปนะครับ

ที่มา：

1. 曹先擢、苏培成主编.汉字形义分析字典 [M].北京：北京大学出版社,1999,P198.
2. 李乐毅著.汉字演变字典1000例（修订版）[M].上海：东方出版中心,2007,P125.
3. 李忆民主编.现代汉语常用词用法词典[M].北京：北京语言大学出版社,2005,P471,478.
4. 何九盈、胡双宝、张猛主编.中国汉字文化大观 [M].北京：北京大学出版社,1995,P262-263.
5. （东汉）许慎；（日）白川静著.画说汉字与常用字解[M].北京：文物出版社,2014,P127.
6. （东汉）许慎著；（清）段玉裁注.说文解字注[M].杭州：浙江古籍出版社,2007,P618.